Arizona-regeerakkoord: antimisbruikbepalingen bij de jaarlijkse taks op effectenrekeningen (JTER)
De jaarlijkse taks op de effectenrekeningen (JTER) is een belasting van 0,15% op effectenrekeningen met een gemiddelde waarde van meer dan 1 miljoen euro, ingevoerd in 2021. Oorspronkelijk had de wetgever hierbij in een aantal specifieke antimisbruikbepalingen voorzien, waarbij bepaalde splitsingen of nominatiefstellingen niet weerlegbaar waren t.a.v. de fiscus. Dat betekende concreet dat de JTER berekend werd alsof die splitsing of nominatiefstelling* niet had plaatsgevonden.
Het Grondwettelijk Hof heeft die specifieke antimisbruikbepalingen vernietigd op 27 oktober 2022, waardoor er bij de berekening van de taks geen rekening meer gehouden kon worden met deze antimisbruikbepalingen. Naar aanleiding van een verslag van het Rekenhof heeft de nieuwe Arizona-regering voorgesteld om opnieuw een aantal misbruikbepalingen in te voeren.
Het gaat om:
- De nominatiefstellingen van effecten ingeschreven op een effectenrekening die meer bedraagt dan 1 miljoen euro
- De transfer van een deel van de effecten van een effectenrekening die meer dan 1 miljoen euro bedraagt, naar een of meer andere effectenrekeningen van dezelfde titularis of mede-titularis
Daarbij gaat de wetgever uit van het vermoeden dat deze handelingen uitgevoerd werden met als enig of hoofdzakelijk motief het vermijden van de taks. In tegenstelling tot de oorspronkelijke specifieke antimisbruikbepalingen is dit vermoeden weerlegbaar door de titularis van de rekening. Als die kan aantonen dat de nominatiestelling of transfer gebeurde omwille van andere geldige motieven dan het vermijden van de taks, dan zal er bij de berekening van de JTER geen rekening worden gehouden met de nominatief gestelde effecten of de overgeschreven effecten om de taks op de oorspronkelijke effectenrekening te berekenen. Als de titularis niet slaagt in dit tegenbewijs, dan zal de taks berekend worden alsof die handelingen niet hadden plaatsgevonden. Er kan dan een bijkomende aangifte en betaling van toepassing zijn in hoofde van de titularis.
De wetgever voorziet in een kennisgevingsplicht aan de fiscale administratie van de bank waar de rekening wordt aangehouden. Zo kan de fiscus dit allemaal controleren. De fiscus wordt op de hoogte gebracht van de uitgevoerde handelingen en kan meer toelichting vragen aan de titularis van de rekening. Voor rekeningen aangehouden in het buitenland, moet de titularis zelf de fiscus op de hoogte brengen.
Voorbeeld
Jan houdt een effectenrekening A aan waarop verschillende effecten zijn ingeschreven. De waarde op 2 mei 2026 bedraagt 1,6 miljoen euro. Op 3 mei 2026 besluit hij 800.000 euro aan effecten over te schrijven naar een nieuwe effectenrekening B op zijn naam, die hij opende bij zijn bankier.
Voor de berekening van de JTER kijkt men op 30 september 2026 naar de gemiddelde waarde van de effectenrekening. In dit voorbeeld bedraagt de gemiddelde waarde van effectenrekening A op 30 september 2026 950.000 euro. Vermits de waarde de drempel van 1 miljoen euro niet bereikt heeft, zal zijn bankier geen JTER inhouden op effectenrekening A. De gemiddelde waarde van effectenrekening B bedraagt op 30 september 2026 800.000 euro. Ook hier zal de bankier geen JTER inhouden.
Door de nieuwe antimisbruikbepaling zal zijn bankier de fiscus wel op de hoogte brengen van deze transfer van 800.000 euro. De fiscus kan Jan dan hierover bevragen.
Als Jan niet kan aantonen dat deze transfer werd ingegeven door andere motieven dan het vermijden van de JTER, dan zal hij een bijkomende aangifte moeten indienen en de JTER verschuldigd zijn alsof deze transfer niet had plaatsgevonden. Stel dat de gemiddelde waarde van effectenrekening A op 30 september 2026 1,6 miljoen euro bedraagt als de transfer niet had plaatsgevonden, dan moet Jan 2.400 euro taks betalen.
Enkele voorbeelden van geldige motieven
- Een schenking aan de kinderen waarbij een deel van de effecten wordt overgeschreven naar een andere rekening waar naast de schenker ook de kinderen titularis zijn. Dat kan bijvoorbeeld bij de creatie van een maatschap waardoor de schenker de controle over de geschonken effecten kan behouden.
- De transfer van effecten van een effectenrekening in het kader van een echtscheiding.
*Een nominatiefstelling van effecten heeft als gevolg dat deze effecten niet langer aangehouden worden op een effectenrekening, maar rechtstreeks in het nominatief register van de emittent worden ingeschreven op naam van de eigenaar.
