Duurzaamheid stopt niet aan de bedrijfspoort

De aandacht voor duurzaamheid is er al enkele jaren en stilaan de kinderschoenen ontgroeid. Dat uit zich ook in hoe bedrijven naar het thema kijken. Meer en meer nemen ze de verantwoordelijkheid over de hele waardeketen die betrokken is bij hun product of dienst.

“Consumenten zijn de drijvende kracht”, zegt Johan Fastenakels, expert duurzaam en maatschappelijk verantwoord beleggen bij KBC Asset Management. “Ze kopen bewust en eisen van bedrijven ook steeds meer transparantie. Hoe groen zijn ze echt? Bedrijven moeten daarop inspelen. En dat doen ze. Zo geven sommige supermarktketens naast de nutriscore van producten ook de ecoscore mee. Daarmee kan je als consument de duurzaamheid van een product nakijken alvorens het te kopen. Ook kledingproducenten communiceren steeds meer waar hun artikelen vandaan komen.”

Mede onder druk van de consument gaan bedrijven steeds verder in hun inspanningen om te verduurzamen.

Daarbij nemen ze de jongste jaren vaker de volledige waardeketen onder de loep.

Johan Fastenakels: “Bedrijven zien in dat een groot deel van hun voetafdruk niet bij hun eigen activiteiten ligt, maar wel bij hun leveranciers.

Zij die de grondstoffen of bepaalde onderdelen van producten leveren bijvoorbeeld.”

De ‘duurzame’ voetafdruk beperkt zich trouwens niet alleen tot milieu-impact. Ook sociale aspecten of de manier waarop ze een bedrijf besturen, speelt mee. Samen vormen deze elementen de zogenaamde ESG-criteria, wat staat voor Environmental, Social en Governance. “De arbeidsomstandigheden waarbij grondstoffen ontgonnen worden of de verpakking van producten heeft vaak een belangrijke impact,” zegt Johan Fastenakels.

“Bedrijven die nog niet naar de volledige scope kijken, wordt aangeraden daar snel mee te beginnen”, voegt Alex Martens toe. Hij is sectoranalist bij KBC Asset Management. “De wetgeving verstrengt immers jaar na jaar en aandacht voor de volledige keten wint aan belang. Je kan het ook vanuit risicomanagementstandpunt bekijken. De waardeketen van bedrijven gaat vaak terug tot op verre buitenlandse locaties. Niet alle bedrijven hebben zicht op de exacte situatie, wat al eens voor verrassingen zorgt.

Duurzaam ketenbeheer en voldoende controle verkleinen de risico’s op incidenten in de toeleveringsketen. Tot slot is er je reputatie. Kiezen voor duurzame toeleveranciers van grondstoffen of halffabricaten komt je reputatie ten goede en kan je inkomsten een boost geven.

Een sterk merk is goud waard. Het spoort je ook aan om de duurzame standaard te blijven handhaven. Imagoschade is namelijk de nachtmerrie van elke onderneming.”

Het is dus geen toeval dat windturbinefabrikanten meer en meer inzetten op lokale recyclage in plaats van hun componenten in China te bestellen. Versleten windturbinebladen krijgen dan weer een tweede leven als fietsrek. En ook meubelfabrikanten kiezen vaker voor lokale inkoop. Daardoor hebben ze minder transportkosten en zijn ze ook minder afhankelijk van de productie in verre landen en van het transport. Denk maar aan de chaos die Ever Given in het Suezkanaal en wereldwijd veroorzaakte.

“Ook vervuilende sectoren schakelen over naar duurzame alternatieven”, weet Alex Martens. “De staalproductie is vandaag goed voor 7% van de wereldwijde CO2-uitstoot. Maar we zien steeds vaker ‘green steel’, dat op zo weinig mogelijk CO2-uitstoot mikt.”

Bedrijven hebben een aantal mogelijkheden. Ze kunnen van leverancier veranderen, maar daarmee verandert de globale situatie niet echt. Meer en meer gaan ze in dialoog met hun leveranciers om hen tot transformatie aan te zetten.

“We stellen vast dat bedrijven evolueren naar een rol als coach, waarbij het bedrijf en de leverancier samen naar oplossingen zoeken om de productie te verduurzamen”, verwoordt Johan Fastenakels het. Hij geeft het voorbeeld van de supermarkten, die de druk verhogen bij leveranciers om fruit en groenten niet langer in plastic te verpakken en om logo’s in de voedingsmiddelen te kerven in plaats van er een label op te kleven.”

Beleggers houden deze evolutie nauwgezet in de gaten. Bedrijven die zich richten op de volledige scope van duurzaamheid zijn nu eenmaal meer futureproof. Financiële instellingen laten dit soort parameters dan ook steeds vaker meespelen bij hun keuzes.

“Zo stellen we in onze duurzame en maatschappelijk verantwoorde beleggingen strenge eisen aan het palmoliebeleid”, zegt Johan Fastenakels. “Palmolie wordt vaak ontgonnen met schade voor het milieu en in slechte werkomstandigheden voor de arbeiders. Wij laten in deze fondsen alleen nog palmolieplantages en raffinaderijen toe die lid zijn van een rondetafel over duurzame palmolie en zich daartoe engageren. Daarnaast doen we nog een extra controle om te kijken of deze bedrijven niet betrokken zijn bij schandalen.”

“Nog een extra troef: je ziet vaak financiële voordelen”, weet Alex Martens. “Een duurzame keten beoogt minder complexiteit en dat is kostenbesparend. Er zijn minder schakels, minder transportkosten en minder verpakkingskosten.”

Er is volgens Alex Martens bovendien de mogelijkheid tot waardecreatie: “Een duurzame relatie met leveranciers kan meerwaarde opleveren op korte en op lange termijn. Wanneer je geen haperingen in de toeleveringen hebt bijvoorbeeld. De schade die autoconstructeurs lijden door het gebrek aan chips is groot. Duurzaam samenwerken betekent ook: een band op langere termijn smeden. Hoe langer je samenwerkt met een leverancier, hoe beter je de kwaliteit ervan kent, net zoals de herkomst van de grondstoffen of de producten en de arbeidsomstandigheden waarbinnen gewerkt wordt.

Al die toeleveranciers beseffen natuurlijk welke kant het opgaat. Zij zetten steeds vaker proactief stappen richting duurzaamheid om hun positie op de markt te versterken. Dat versnelt de transitie, creëert nieuwe afzetmarkten en zelfs nieuwe modellen, waarbij ze bijvoorbeeld afgedankte materialen recycleren en de circulariteit op gang komt.

Nieuwe modellen, kostenbesparing, waardecreatie, … Het is duidelijk dat wie duurzaamheid over de hele waardeketen ernstig neemt, hiervan de economische vruchten zal plukken. Bedrijven die hiermee hun bestaanszekerheid op lange termijn veilig stellen, verdienen dan ook de aandacht van elke belegger.

Dit artikel is louter informatief en mag niet als beleggingsadvies beschouwd worden.