Om een vereniging met een belangeloos doel op te richten, zijn er twee opties:

1. Je kunt een feitelijke vereniging opstarten. Het voordeel hiervan is dat dat redelijk snel en eenvoudig kan wanneer meerdere personen een zelfde belangeloos doel hebben. Het nadeel is dat deze vereniging geen rechtspersoonlijkheid heeft en bijgevolg juridisch niet bestaat (waardoor je een groter persoonlijk risico draagt).

2. Of je kiest voor een vzw. Het voordeel is dat dit wel een rechtspersoon is, die zelf contracten kan tekenen. Bovendien ben je persoonlijk meer ingedekt. Het nadeel is dat dit iets formeler geregeld is en (opstart)kosten vergt.

Je kunt eventueel de test doen op www.eenvzwoprichten.be, dan krijg je een gepersonaliseerd advies.

Bij de oprichting van een vzw hoort de neerlegging en publicatie in het Belgisch Staatsblad van de oprichtingsakte (statuten en benoeming van de bestuurders). Dat kost 132,74 euro (2016) wanneer je dat online doet via e-griffie.be en 183,80 euro (2016) wanneer je een zogenaamde papieren oprichting doet. Die bedragen worden jaarlijks aangepast (check www.staatsblad.be voor de meest actuele bedragen).

Daarnaast komen nog eventuele kosten van begeleiding door een advocaat, adviseur en notaris. Dat is echter niet verplicht.

Nee. Dat is niet wettelijk verplicht, maar kan wel in de statuten van je vzw zo bepaald en opgelegd zijn. Als dat zo is, moet je dat nakomen.

Deze beslissingen moeten openbaar gemaakt worden. Daarvoor moet je de aanvraagformulieren I en II invullen en neerleggen ter griffie, samen met een betalingsbewijs. Daarna volgt (automatisch) de publicatie in het Belgisch Staatsblad. Op www.vereniginginfo.be vind je een tool die het aanvraagformulier I en het aanvraagformulier II automatisch invult en opmaakt. Handig!

Het is wettelijk verplicht om alle beslissingen in de vzw (bv. van de algemene vergaderingen, raad van bestuur, enz.) bij te houden, net als de boekhoudkundige documenten en het ledenregister. Al deze documenten samen vormen het verenigingsdossier. Op www.vereniginginfo.be kun je gebruikmaken van een handig elektronisch vzw-dossier, veilig opgeslagen

Nee. Een buitenstaander kan niet het vzw-dossier inkijken dat zich op de zetel van de vzw bevindt. 

Een buitenstaander kan alleen de documenten inkijken die in het dossier op de griffie van de rechtbank van koophandel zitten

De jaarrekening van de vzw moet jaarlijks, uiterlijk 6 maanden na afsluiting van het boekjaar, worden voorgelegd aan de algemene vergadering. Nadien moet ze worden neergelegd op de griffie van de rechtbank van koophandel van het gerechtelijke arrondissement waar de vzw haar zetel heeft.

Boekhoudkundig zijn vzw's onderverdeeld in kleine, grote en zeer grote vzw’s. Een kleine vzw is een vzw die niet aan minstens twee van de volgende criteria voldoet: (i) minstens vijf werknemers (ii) minstens 312.500 euro aan ontvangsten en (iii) minstens een vermogen van 1.249.500 euro.

Een kleine vzw moet een eenvoudige kasboekhouding voeren (de inkomsten en uitgaven noteren in een verplicht opgelegd wettelijk model). Daarnaast moet ze de jaarrekening laten goedkeuren door de algemene vergadering en nadien neerleggen op de griffie van de rechtbank van koophandel van de plaats waar de vzw haar zetel heeft. Modeldocumenten vind je bij Vereniginginfo.be.

Bij een kasboekhouding noteer je alle inkomsten en uitgaven in een verplicht opgelegd wettelijk model. Een kleine vzw moet in principe een kasboekhouding voeren, maar ze mag vrijwillig kiezen voor een dubbele boekhouding. Een modeldocument vind je bij Vereniginginfo.be

Nee, een kleine vzw moet de jaarrekening altijd neerleggen ter griffie van de rechtbank van koophandel van het gerechtelijke arrondissement waar de vzw haar zetel heeft.

De statuten zijn het basisdocument van een vzw. Ze worden gepubliceerd in de bijlagen van het Belgisch Staatsblad. Een aantal bepalingen moet verplicht worden opgenomen in de statuten (bv. gerechtelijk arrondissement, wijze van benoeming bestuurders, wijze van beslissingen nemen raad van bestuur, enz.). Daarnaast is het belangrijk dat je de bepalingen in de vzw-wet respecteert (bv. oproepingstermijn van min. 8 dagen voor algemene vergadering). Op www.vereniginginfo.be vind je verschillende voorbeelden van modelstatuten: een eenvoudig en een uitgebreid

De jaarrekening moet volgens een verplicht opgelegd model worden opgesteld en bestaat uit:

• de staat van ontvangsten en uitgaven
• de toelichting (staat van vermogen en waarderingsregels)

Modeldocumenten kun je opvragen bij www.vereniginginfo.be.

Als je drie opeenvolgende jaren geen jaarrekening neerlegt, kan de vzw gerechtelijk ontbonden worden. Daarenboven is het niet-neerleggen van de jaarrekening een bestuursfout, waarvoor de bestuurders aansprakelijk kunnen worden gesteld.

De meeste vzw's (97%) vallen onder de rechtspersonenbelasting. Slechts een beperkt aantal vzw's is onderworpen aan de vennootschapsbelasting (bv. wanneer ze bepaalde en frequente commerciële activiteiten uitoefenen). Feitelijke verenigingen vallen niet onder de rechtspersonenbelasting omdat ze geen rechtspersoon zijn.

Vanaf aanslagjaar 2015 is het in principe verplicht om de aangifte digitaal te doen. De elektronische indiening kan via de website www.biztax.be, waar je alle informatie vindt. Let op: je moet dan wel je elektronische identiteitskaart en een eID-lezer gebruiken. Je moet ook kunnen aantonen dat je gemachtigd bent om in naam van de rechtspersoon een aangifte in te dienen als de administratie daarnaar vraagt. Een stappenplan voor het indienen vind je bij Vereniginginfo.be

Jazeker! Als er niets meer in de vzw gebeurt, dan loop je een risico op persoonlijke aansprakelijkheid. Ga daarom zo snel mogelijk over tot ontbinding en vereffening van de vzw. Meer info kun je opvragen bij www.vereniginginfo.be.

Aansprakelijkheid is afgeleid van het woord ‘aanspreken’. Als iemand ‘aansprakelijk’ is, wil dat zeggen dat men die persoon kan aanspreken, omdat hij of zij bepaalde tekortkomingen heeft begaan. Als deze tekortkomingen vaststaan en bewezen zijn, moet die persoon in principe de schade vergoeden. Ook een vzw, haar leden, vrijwilligers en bestuurders kunnen bepaalde tekortkomingen begaan (bv. niet naleven van een contract, buitencontractuele fouten, enz.). De vraag die zich stelt, is wie er in dat geval aangesproken kan worden en de schade zal moeten vergoeden. Omdat de vzw een rechtspersoon is, biedt de vzw een redelijk grote bescherming. Het is dan ook in principe de vzw zelf die moet worden aangesproken om de schade te vergoeden en niet de leden, bestuurders of vrijwilligers. Toch bestaan er op dit principe uitzonderingen: in bepaalde gevallen kunnen leden, vrijwilligers en bestuurders wel persoonlijk aansprakelijk worden gesteld. Meer informatie en concrete voorbeelden kun je opvragen bij www.vereniginginfo.be.

Je vindt alle wettelijke en fiscale verplichtingen via deze link: (link naar onepager wettelijke en fiscale verplichtingen)

Om in aanmerking te komen voor subsidies kun je door de subsidiërende overheid gevraagd worden om een vzw te worden. Kijk voor een overzicht van alle subsidies in de verschillende sectoren op de website van Vlaanderen.be.

Daarvoor vind je een boel tips op www.partysponsors.be

Het team van www.vereniginginfo.be staat je bij.